به نقل از «تسنیم»

سرنوشت حزب حاکم ترکیه چه خواهد شد؟ بخش دوازدهم

تاریخ انتشار: ۹ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۲۲۲۶۴

حزب عدالت و توسعه در سالیان اخیر تلاش کرده تا بار اصلی خطاها و خسارات مرتبط با سیاست خارجی غلط را بر گردن داود اوغلو بیندازد و به نقش اردوغان در اتخاذ تصمیمات مداخله جویانه، اشاره نشود. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در بخش پیشین این گزارش، به این اشاره شد که دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه تاکنون 6 وزیر امور خارجه داشته که از بین آنها، عبدالله گل و علی باباجان، به عنوان دیپلمات های جویای توسعه اقتصادی و دیپلماسی با هدف جذب سرمایه گذار خارجی شناخته شدند و در عین حال، عضویت ترکیه در شورای امنیت سازمان ملل و برجسته سازی نقش این کشور در محافل و باشگاه های جهان غرب را مهم می پنداشتند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما احمد داود اوغلو، به عنوان وزیر و دیپلماتی شناخته می شود که نقش او فراتر از یک وزیر و مدیر بوده و از او به عنوان معمار سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه و بنیانگذار استراتژی اهداف کلان ترکیه در منطقه و جهان نام برده می شود. با این حال، خطاهای محاسباتی مثلث اردوغان – داود اوغلو – فیدان در پرونده سوریه، موجب آن شد که این تیم، نگاه اغراق آمیزی به نقش ترکیه داشته باشد و چنین تصور کند که آمریکا پیشنهادهای ترکیه را می پذیرد و کاری می کند که این کشور به مهمترین شریک منطقه ای غرب تبدیل شود.

همچنان که اشاره شد، محاسبات غلط بخش سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه، موجب شد که اهمیت موضوعاتی همچون قدرت بازیگران اثرگذاری مانند ایران، روسیه، کردها و اروپا، نادیده انگاشته شود.

علاوه بر این، مثلث مزبور، به قدرت معارضین بشار اسد در سوریه و نیروی اخوانی های مصر و تونس، نگاهی اغراق آمیز و تخیلی داشت و در میدان عمل، ترکیه در شرایطی گرفتار شد که برای رسیدن به اهداف خود، چشمانش را به روی تردد افراطی ها در مرز سوریه و ترکیه بست و هزاران تروریست از ده ها کشور جهان، توانستند از طریق مرز ترکیه، خود را به سوریه برسانند.

در این بخش از گزارش، به این موضوع می پردازیم که روند جدایی احمد داود اوغلو از حزب عدالت و توسعه چه تاثیری بر سرنوشت این حزب گذاشت و در عین حال، سیاست خارجی تیم اردوغان در چه مسیری دنبال شد.

آیا همه تقصیرها بر گردن وزیر است؟

حزب عدالت و توسعه در سالیان اخیر تلاش کرده تا بار اصلی خطاها و خسارات مرتبط با سیاست خارجی غلط را بر گردن داود اوغلو بیندازد و به نقش اردوغان در اتخاذ تصمیمات مداخله جویانه، اشاره نشود.

این موضوع از دو بُعد شایان توجه است:

1.همچنان که در بخش های پیشین اشاره شد، داود اوغلو از معدود سیاستمدارانی است که بدون آن که در حزب عدالت و توسعه فعالیت کرده باشد و مدارج رشد را پله به پله طی کند، به یک باره بالا آمد و اصطلاحاً ره صد ساله را یک شبه پیمود. او در حالی از گرد راه نرسیده، مشاور نخست وزیر و مشاور رئیس جمهور و وزیر امور خارجه شد که برخی از موسسین حزب عدالت و توسعه، حتی قبل از تاسیس حزب و از دوران جوانی، از شهرداری استانبول با اردوغان همراه بودند و حتی به پست معاونت وزیر هم دست نیافتند.

در نتیجه این موضوع کینه ای در دل بخش قابل توجهی از موسسین و سران حزب به وجود آورد. بعدها خود داود اوغلو اعلام کرد که گروهی از بزرگان حزب، حتی بدون آن که به خود اردوغان اطلاع دهند، یک گروه اطلاعاتی – رسانه ای مخوف به نام «پلیکان» تشکیل دادند تا با انتشار مطالب انتقادی تند علیه داود اوغلو، زمینه را برای کنار نهادن و حتی اخراج او، فراهم آورد.

2.بزرگان حزب عدالت و توسعه نیز متوجه شدند که تصمیمات و اقدامات دولت ترکیه تا چه اندازه بحران سوریه را عمیق تر کرده و چه پیامدهای امنیتی و اجتماعی تلخی برای مردم منطقه داشته است. بنابراین آنان به این جمع بندی رسیدند که بهتر است به جای آن که از تصمیمات غلط دفاع کنند، یک قربانی بیابند و همه کاسه کوزه ها را بر سر او بشکنند. آنان از برخی مواضع انتقادی داود اوغلو علیه اردوغان به وجد آمده و فهمیدند که قربانی، خود اوست. این تیم، از همان دورانی که داود اوغلو در وزارت امور خارجه فعالیت می کرد، به دنبال کنار نهادن او بود. ولی زورشان نرسید و سفرهای متعدد، بیش فعالی دیپلماتیک، روابط گرم داود اوغلو با کلینتون وزیر امور خارجه وقت آمریکا و در عین حال روابط گرم او با اروپا، اعراب، ایران و کشورهای منطقه، کاری کرد که داود اوغلو در چشم خود اردوغان به یک برند تبدیل شود و حتی پست نخست وزیری ترکیه و رهبری حزب عدالت و توسعه را به او واگذار کند.

با توجه به تفاوت ماهوی فعالیت داود اوغلو در 3 پست متفاوت وزارت امور خارجه، نخست وزیری و رهبری حزب عدالت و توسعه، در این بخش فقط به ابعاد مربوط به سیاست خارجی پرداخته می شود و به این بسنده می کنیم که توصیف داود اوغلو به عنوان «معمار سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه»، نشان از لطف و مرحمت معاونین و مشاورین اردوغان در حق داود اوغلو نبوده و نیست. بلکه تلاشی است برای این که نشان دهند کل تصممیات غلط توسط داود اوغلو اتخاذ شده و دیگران بی تقصیرند. اما داود اوغلو بارها اعلام کرده که تصمیمات سیاسی و امنیتی حساسی که درباره سوریه، پ.ک.ک، عراق، بالکان، مشارکت در مذاکرات هسته ای ایران، نفوذ در آفریقا و مناطق دیگر اتخاذ شدند، همگی برآورد همفکری و اجماع نظر بوده و در این میان، نقش رجب طیب اردوغان در مقام نخست وزیر، هاکان فیدان رئیس سرویس اطلاعاتی میت و ژنرال خلوصی آکار رئیس وقت ستاد کل نیروهای مسلح ترکیه، اگر بیشتر از نقش وزیر امور خارجه نبوده، کمتر هم نبوده است.

با این حال، نمی توان از بیان این واقعیت گذشت که دیدگاه های داود اوغلو درباره خاورمیانه و میزان ظرفیت و توانایی ترکیه برای اثرگذاری بر روند تحولات منطقه، نسبت چندانی با واقعیت و منطق جاری بر روابط بین الملل نداشته و توام با برخی توهمات تاریخی بوده است.

ترکیه و تنهایی مقدس

اصلی ترین انتقاد و گلایه ترکیه در چند سال اخیر در برابر غرب، این بوده که چرا آمریکا و اروپا، ترکیه را تنها در منطقه وانهاده اند.

این ابراهیم کالن مشاور رئیس جمهور ترکیه بود که برای نخستین بار از اصطلاح عجیبی به نام «تنهایی مقدس» یاد کرد. شاید خود او نیز در آغاز، تصور دقیقی درباره محتوای این سخن نداشت و نمی دانست که ممکن است بیان این حرف، گزک به دست منتقدین بدهد و برای تیم اردوغان، دردسرساز شود.

در نگرش کالن، ترکیب تنهایی مقدس، در واقع نوعی گلایه و کنایه است. به این معنی که دنیای غرب و در راس آن آمریکا و ناتو، در پرونده سوریه، نه تنها ترکیه را تنها گذاشته بلکه به این کشور پشت کرده اند. اما در نگاه منتقدین و تحلیل گران، این سخن همچون اذعان و اعترافی قلمداد شد که نشان می داد تیم سیاست خارجی دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه، با محاسبات غلط، تشخیص نابه جا و رویاپردازی های تاریخی، به جای آن که واقعیت عینی و اجتماعی کشورهای منطقه را درک کنند، با پناه بردن به مشتی ایده غیرقابل دفاع، ترکیه را بدنام و منزوی کرده اند.

داود اوغلو و اردوغان، بارها اعلام کردند که هدف آنها از تحرک دیپلماتیک، استفاده از ظرفیت های همکاری منطقه ای، چندجانبه گرایی و تبدیل ترکیه به یک میانجی روشن ضمیر و توانمند است. با این همه، در میدان عمل ثابت شد که دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه، صرفاً به دنبال کسب قدرت بوده و در عملگرایانه ترین و منفعت طلبانه ترین شرایط ممکن، برای رسیدن به بیشترین میزان منافع و میزان نفوذ، از مبانی و اصوال مهمی همچون حفظ حریم امنیتی همسایه و منطقه، عدول کرده اند.

به جرات می توان گفت، بزرگترین خطا و گاف حزب عدالت و توسعه در گستره سیاست خارجی، رفتار مداخله گرانه و ماجراجویی در پرونده سوریه و لغزش در مسیر حمایت از افراط گرایی و تلاش برای نابود کردن دولت سوریه بود. این تصمیم، پیامدها و تبعات خطرناکی به بار آورد که در بخش آتی به ابعاد مهم این تصمیم خواهیم پرداخت.

ادامه دارد....

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: ترکیه ترکیه حزب عدالت و توسعه وزیر امور خارجه داود اوغلو سیاست خارجی نخست وزیر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۲۲۲۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تناقض عجیب در پذیرش دانشجویان خارجی و کیفیت دانشگاههای ترکیه

ترکیه در حالی یکی از ۱۰ کشور برتر جهان در پذیرش دانشجوی خارجی است که دانشگاه‌های این کشور در بین ۳۰۰ دانشگاه برتر دنیا جایی ندارند. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، طی سالیان گذشته، بسیاری از دانشگاه‌های ترکیه توانسته‌اند شمار قابل توجهی از دانشجویان خارجی را به سوی خود جلب کنند. افزایش آمار دانشجویان خارجی در ترکیه، علاوه بر آن که آورده اقتصادی قابل توجهی داشته، از حیث معادلات مرتبط با قدرت نرم و سیاست گسترش آموزش زبان ترکی نیز، شایان اهمیت است.

بر اساس تازه‌ترین آماری که پروفسور دکتر ارول اوزوار رئیس شورای آموزش عالی ترکیه (YÖK) اعلام کرده، ترکیه یکی از 10 کشور برتر جهان در پذیرش دانشجوی خارجی است و قصد دارد به زودی در رده پنج کشور نخست قرار بگیرد.

یکی از ابعاد متناقض در پذیرش دانشجوی خارجی در ترکیه، این است که در چند سال گذشته، به خاطر شرایط نامناسب اقتصادی، بخشی از جوانان ترکیه، تحصیل در دانشگاه را نیمه کاره رها کرده و بخش قابل توجهی از آنان نیز به کشورهای دیگر مهاجرت کرده اند.

ترکیه میزبان 350 هزار دانشجوی خارجی
اظهارات رئیس شورای آموزش عالی ترکیه حاکی از آن است که هم اکنون 350 هزار نفر از دانشجویان خارجی در دانشگاه‌های این کشور در حال تحصیل هستند. این دانشجویان از 198 کشور مختلف به ترکیه رفته‌اند اما آمارها نشان می‌دهد که دانشجویان کشورهای آسیای میانه و آفریقا در صدر لیست هستند. 

ارول اوزوار در سخنان خود، به این اذعان کرده که نزد بخشی از مردم ترکیه، نوعی نگرش و دیدگاه منفی نسبت به دانشجویان خارجی وجود دارد و گروهی از مردم تصور می‌کنند که با آمدن آنان، فرصت‌های تحصیلی و شغلی از دست جوانان ترکیه گرفته شده است.

او درباره این موضوع گفته است: حضور دانشجویان بین‌المللی باعث تضییع حقوق دانشجویان شهروند ترکیه نمی‌شود. این یک نگرش اشتباه است که به موضوع دانشجوی خارجی به عنوان یک مشکل و مساله غیرقانونی یا پناهنده و مهاجر نگاه کنیم.

برخی از احزاب و جریانات سیاسی راست و ملی گرا در ترکیه، نگاه خوشبینانه‌ای به بالا بردن آمار دانشجوی خارجی ندارند.

روزنامه ینی چاغ ارگان رسانه‌ای حزب خوب، در یک گزارش ویژه اعلام کرده که ورود دانشجویان خارجی به شهرهای کوچک ترکیه، تبعات فرهنگی و اجتماعی دارد و در تازه‌ترین مورد، در شهر کوتاهیا، یک دانشجوی دختر 21 ساله مراکشی که به خاطر فحشای غیرقانونی دستگیر شده، مبتلا به ایدز تشخیص داده شده و از ترکیه اخراج شده است.

این روزنامه افزوده که لازم است برای پذیرش دانشجویان خارجی، مقررات سختگیرانه‌ای در نظر گرفته شود.

کمیت یا کیفیت؟ مساله این است
ترکیه در سالیان اخیر، تلاش کرده تا تعداد دانشگاه‌های دولتی را افزایش دهد. زمانی که حزب عدالت و توسعه به قدرت رسید، ترکیه دارای 53 دانشگاه دولتی بود اما این تعداد حالا از عدد 125 فراتر رفته است.

همچنین تعداد خوابگاه‌های دولتی دانشجویی نیز از 190 خوابگاه به 587 خوابگاه رسیده که رشد قابل توجهی است. اما مساله اینجاست که ترکیه هنوز هم نتوانسته در لیست‌های معتبر رده بندی بهترین دانشگاه‌های جهان، جایی برای خود دست و پا کند.

تنها 6 دانشگاه ترکیه در لیست پانصد دانشگاه برتر جهان قرار دارند که البته رده آنها از 337 به بالا است و در سیصد دانشگاه اول، جایی ندارند. بنابراین به نظر می‌رسد این کیفیت علمی و تحصیلی دانشگاه‌های ترکیه نیست که توانسته 350 هزار دانشجوی خارجی را به سوی خود جذب کند و باید برای ذکر دلایل مهم، به سراغ موضوعاتی همچون جاذبه‌های فرهنگی – طبیعی، هزینه‌های پایین و اشتراکات ارزشی و تربیتی برویم.

یکی دیگر از موضوعات متناقض در مورد دانشگاه‌های ترکیه، این است که از حیث درصد دانشجو و فارغ التحصیل تحصیلات عالی، هیچکدام از کشورهای اروپایی به گرد پای ترکیه نمی‌رسند.

به نحوی که مثلاً در دو کشور مهم اتحادیه اروپا یعنی در فرانسه و آلمان، به ازای هر 1 هزار نفر جمعیت کشور، تنها 40 دانشجو وجود دارد، اما این تعداد در ترکیه به 95 نفر می‌رسد!

یعنی در حالی که میانگین کل کشورهای اتحادیه اروپا، 38 نفر به ازای هر 1 هزار نفر است، ترکیه با رقم 95 به 1 هزار، از همه کشورهای اروپایی سبقت گرفته است. اما کیفیت و سطح علمی دانشگاه‌های ترکیه تنها با برخی از کشورهای ضعیف اتحادیه اروپا قابل مقایسه است. 

آیا اوضاع دانشجویان ترکیه رضایت بخش است؟
گزارش‌های فراوانی در روزنامه‌ها و شبکه های تلویزیونی ترکیه منتشر شده که نشان می‌دهد در سه سال گذشته، ترک تحصیل دانشجویان ترک به دلایل اقتصادی، رکوردشکنی کرده است. چرا که بسیاری از خانواده‌ها، توانایی تامین هزینه دانشجویان خود را ندارند و امیدی هم به استخدام وجود ندارد.

گزارش روزنامه جمهوریت چاپ آنکارا نشان داده که در یک بازه زمانی 4 ساله یعنی از 2018 تا 2022 میلادی، یک میلیون و 957 هزار دانشجو ترک تحصیل کرده‌اند. مشخص شده که بیشترین تعداد ترک تحصیل دانشجویان در کلان شهرهای استانبول، آنکارا، آدانا، بورسا و آنتالیا بوده است.

به عبارتی دیگر ما در بررسی وضعیت نظام آموزش عالی ترکیه با چند ویژگی و جلوه متناقض روبرو هستیم:
1.ترکیه یکی از 10 کشور برتر جهان، از حیث پذیرش دانشجوی خارجی است.
2.آمار ترک تحصیل دانشجویان به خاطر ناتوانی در تامین هزینه تحصیل در ترکیه بی داد می‌کند.
3.تعداد دانشگاه‌های دولتی ترکیه در بیست سال اخیر، دو و نیم برابر شده اما این کشور در لیست سیصد دانشگاه برتر جهان، جایگاهی ندارد.
4.از حیث سرانه تعداد دانشجو، ترکیه حتی از آلمان و فرانسه نیز پیشی گرفته و از هر یک هزار شهروند 95 نفر آنها دانشجو است. اما با این حال، آمار بیکارهای فارغ التحصیل دانشگاه، به سطح نگران‌کننده ای رسیده است. 

در پایان باید گفت، جذب دانشجوی خارجی در دانشگاه‌های ترکیه، موافقان و مخالفان فراوانی دارد. برخی از منتقدین بر این باورند که تنها در شرایطی می‌توان جذب دانشجوی خارجی را به عنوان یک دستاورد علمی و فرهنگی به رخ جهانیان کشید که کیفیت علمی دانشگاه‌ها در سطح بالایی باشد و دانشجویان فارغ التحصیل بتوانند پس از ورود به بازار کار، خوش بدرخشند و برای دانشگاه خود، اعتبار کسب کنند.

اما گروهی دیگر چنین دیدگاهی ندارند و بر این باورند که جذب دانشجوی خارجی در هر حال یک اقدام ارزآور و اقتصادی است و می‌تواند به توسعه روابط فرهنگی و اجتماعی نیز کمک کند.
انتهای پیام/